29 พ.ย. 2565

คีเฟอร์กับประโยชน์ทางวิทยาศาสตร์

อัปเดตเมื่อ 3 ม.ค. 2566

"คีเฟอร์น้ำ" หรืออีกชื่อหนึ่ง "Tibicos" เป็นเครื่องดื่มที่บ่มไว้แล้วจะมีรสชาติหวานอมเปรี้ยวและมีความซ่าจากธรรมชาติโดยไม่ต้องอัดแก๊ส มีการดื่มกันมาเป็นพันปี จากรสชาติที่ดีและมีประโยชน์

แล้วทำไมเราต้องดื่มคีเฟอร์ด้วยล่ะ? เพราะว่าเป็นเครื่องดื่มจากธรรมชาติ ที่เต็มไปด้วยโพรไบโอติกส์และมีประโยชน์ ยิ่งไปกว่านั้นคือ มันอร่อยและทำเองได้ง่ายๆ ที่บ้าน

ในบทความนี้เราจะพาไปดูประโยชน์ของคีเฟอร์จากงานวิจัยกัน

คีเฟอร์เป็นเครื่องดื่มที่ซ่าจากธรรชาติและหวานน้อย

ในการทำคีเฟอร์น้ำ เราผสมแค่น้ำเปล่า น้ำตาล และคีเฟอร์เกรน ซึ่งเป็นจุลินทรีย์ที่เปลี่ยนน้ำตาลเป็นเครื่องดื่มที่มีความซ่าหวานอมเปรี้ยว

ภายใน 48 ชั่วโมง น้ำตาลประมาณ 66 - 80% จะถูกจุลินทรีย์กินเข้าไป⁽¹⁾ ทำให้คีเฟอร์น้ำมีน้ำตาลน้อยกว่าน้ำอัดลมมาก

แม้ว่าในสูตรออริจินัลจะแนะนำให้ใช้น้ำตาลทรายแดง แต่จริงๆแล้วเราก็สามารถนำน้ำผลไม้รสหวานหรือน้ำตาลจากธรรมชาติชนิดอื่นมาทำได้ น้ำที่ได้จะเป็นเครื่องดื่มที่ซ่าสดชื่น และหวานน้อยลงกว่าในช่วงแรก นอกจากนี้ เรายังสามารถผสมและปรุงแต่งรสชาติเองได้ตามใจชอบ ไม่ว่าจะเป็นผลไม้ สมุนไพร

คีเฟอร์น้ำสามารถเป็นตัวทดแทนน้ำอัดลมได้ดี โดยที่เราไม่ต้องมีเครื่องอัดแก๊สราคาแพง

คีเฟอร์น้ำ มีโพรไบโอติกส์เป็นจำนวนมาก

มีจุลินทรีย์เกือบ 70 สายพันธุ์ที่เจอได้ในคีเฟอร์น้ำ แม้ว่าชนิดของจุลินทรีย์อาจจะต่างกันบ้างในแต่ละพื้นที่⁽²⁾

มีงานวิจัยพบว่าคีเฟอร์ 250ml สามารถมีจุลินทรีย์ที่ดีมากถึง 2.5 พันล้านตัว⁽³⁾ โดยมี 3 ประเภทหลักๆคือ

ยีสต์ Yeast (Saccharomyces cerevisiae, S. florentinus, S. pretoriensis, etc.)
แล็กติกแอซิดแบคทีเรีย Lactic acid bacteria (Lactobacillus casei/paracasei, L.b. harbinensis, L.b. hilgardii, etc.)
แบคทีเรียกรดน้ำส้ม Acetobacteraceae (acetic acid bacteria) (A. orientalis, A. lovaniensis and A. fabarium, etc.)

ด้วยความหลากหลายของจุลินทรีย์ในคีเฟอร์น้ำ ยังไม่มีงานวิจัยที่หาผลกระทบโดยรวมของจุลินทรีย์เหล่านี้ แต่มียีสต์และแบคทีเรียหลายสายพันธุ์ที่จัดได้ว่าเป็นโพรไบโอติกส์ที่มีประโยชน์⁽²⁾ ตัวอย่างเช่น แบคทีเรียกรดแลคติก casei/paracasei มีการศึกษาพบว่าช่วยบรรเทาโรคระบบทางเดินอาหาร⁽⁴⁾

คีเฟอร์ช่วยจุลินทรีย์ในลำไส้

คีเฟอร์ไม่ได้ดีแค่รสชาติเพียงอย่างเดียว แต่ยังดีต่อแบคทีเรียในลำไส้เราด้วย

แบคทีเรียในลำไส้นั้นเป็นจุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่ในลำไส้ของเรา มันจะช่วยเราในหลายๆ อย่าง ไม่ว่าจะเป็นการย่อยอาหาร การควบคุมน้ำหนัก ระบบไหลเวียนเลือด และระบบภูมิคุ้มกัน⁽⁵⁾⁽⁶⁾ ซึ่งเป็นที่มาของ สมองที่สองของมนุษย์

การศึกษาวิจัยแบคทีเรียในลำไส้เป็นเรื่องที่ซับซ้อน แต่ก็ได้มีหลักฐานจากงานวิจัยว่าการกินอาหารหมักดองเป็นประโยชน์ต่อสุขภาพของเรา⁽⁷⁾

มีงานวิจัยพบว่ายีสต์และแบคทีเรียบางชนิดในคีเฟอร์จะไปอาศัยอยู่ในลำไส้ของเราและก่อให้เกิดประโยชน์ต่อระบบจุลินทรีย์ในลำไส้ของเรา⁽²⁾

ได้มีการทดสอบแล้วพบว่าแบคทีเรียและยีสต์เหล่านี้สามารถ:

ช่วยปรับสมดุลแบคทีเรียในลำไส้⁽²⁾
ช่วยปรับสมดุลระบบย่อยอาหาร⁽²⁾
ช่วยต่อต้านจุลินทรีย์ก่อโรคอย่างเช่น Candida albicans, Salmonella typhi, E. coli, and C. difficile⁽⁸⁾⁽⁹⁾
ช่วยในการย่อยและดูดซึมสารอาหาร⁽²⁾
ช่วยจัดการโคเลสเตอรอลในเลือด⁽²⁾

ประโยชน์เหล่านี้เป็นผลมาจากจุลินทรีย์ที่พบในคีเฟอร์ แต่ปริมาณจุลินทรีย์อาจจะแตกต่างกันไปในแต่ละสายพันธุ์ ซึ่งในปัจจุบันผู้คนกำลังเริ่มให้ความสนใจในคีเฟอร์และสุขภาพลำไส้มากขึ้น

คีเฟอร์เต็มไปด้วยสารอาหาร

คีเฟอร์น้ำหรือ Tibiscos เป็นมากกว่าน้ำอัดลม

จากการทบทวนวรรณกรรมในปี 2021⁽⁸⁾ ในช่วงกระบวนการบ่ม จุลินทรีย์ในคีเฟอร์จะเปลี่ยนน้ำตาลและแร่ธาตุให้กลายเป็นสารอาหารหลากหลายประเภท เช่น

กรดอินทรีย์
เอนไซม์ที่มีประโยชน์
รสชาติที่เป็นเอกลักษณ์
สารต้านอนุมูลอิสระ

ในช่วงการบ่ม คีเฟอร์น้ำผลิตสารต้านอนุมูลอิสระมามากมาย ซึ่งมีประโยชน์ต่อสุขภาพ⁽¹⁰⁾ และมากกว่านั้นมีงานวิจัยที่ทดลองในสัตว์ พบว่าคีเฟอร์ช่วยในเรื่องลดการอักเสบ⁽¹¹⁾

คีเฟอร์น้ำเหมาะกับการกินหลายรูปแบบ

คีเฟอร์น้ำทำจากวัตถุดิบที่ไม่ผ่านการปรุงแต่งซึ่งเหมาะกับการกินหลายรูปแบบ

ต่างจากคีเฟอร์นม คีเฟอร์น้ำไม่มีส่วนผสมของนมอยู่ เป็นเครื่องดื่มโพรไบโอติกส์ เหมาะกับคนที่แพ้น้ำตาลแลคโตส คนทานอาหารวีแกน และมังสวิรัติ

ต่างจากคอมบูชาตรงที่ คีเฟอร์ไม่มีคาเฟอีนหรือธีอะนีน ซึ่งเหมาะกับคนที่มีความอ่อนไหวต่อคาเฟอีน หรือคนที่ต้องการที่จะลดคาเฟอีน

จากงานวิจัยประโยชน์ของคีเฟอร์น้ำก็จะมีประมาณนี้ นอกจากประโยชน์ที่มากมายแล้ว คีเฟอร์น้ำยังทำเองได้ง่ายๆ ที่บ้าน โดยใช้เวลาการบ่มเพียง 48 ชั่วโมง(หรือนานกว่านั้นเพื่อให้น้ำตาลเหลือน้อยๆ ได้) เราก็จะมีน้ำคีเฟอร์อร่อยๆ ไว้ดื่มกัน

วิธีทำคีเฟอร์น้ำ

คีเฟอร์กับคอมบูชาต่างกันยังไง